Ikony prawosławne: reprezentacje dzieł Chrystusa na ziemi

Ikony prawosławne: reprezentacje dzieł Chrystusa na ziemi

Prawosławne ikony zawsze były efektem połączenia sztuki z czystą i uroczystą duchowością. Starożytne ikony pozostają wciąż żywą tradycją, która wykracza poza ramy czasowe i przestrzenne.

Na stronie Holyart znajdziesz szeroki wybór świętych ikon: bizantyjskich, greckich, rosyjskich i rumuńskich. Tradycja, która łączy wszystkie te dzieła jest ta sama: ikonografia prawosławna, unikalny wyraz duchowości i kontemplacji.

 

Starożytne ikony prawosławne

Ślad tej duchowej tradycji jest wciąż żywy szczególnie w starożytnych ikonach rosyjskich. Ikony te są rozpoznawane i oceniane przez ekspertów; są to unikalne dzieła, które zawierają w sobie szczególną historię: każda ikona została wykonana przez mnicha zgodnie z procesami tradycji ikonograficznej. Wszystkie rosyjskie ikony wykonane mniej więcej przed 1920 r. były w rzeczywistości wykonane według określonych zasad pochodzących z podręczników, które poźniej zostały zagubione.

Proces ten obejmował kilka etapów, w tym polerowanie, obróbkę olejem rtęciowym, suszenie, nakładanie warstw gipsu. I ostatni etap: modlitwa i całkowity post mnicha podczas tworzenia ikony. Ta ścieżka sztuki duchowej osiągała doskonałość wraz z tworzeniem odsłoniętych części postaci: twarz, ręce, stopy, które stawały się materiałem taumaturgicznym.

Po 1920 roku ikony nie są już wykonywane według tego samego procesu, dlatego te, które zostały stworzone po tej dacie są „tylko” świętymi obrazami. Prawosławne ikony XIX wieku są więc dziełami duchowymi, niepodobnymi do żadnych innych przedstawień religijnych.

Autor, tematyka i interpretacja ikony

W ikonach prawosławnych autor pozostaje anonimowy i zajmuje drugorzędne miejsce: bohaterem dzieła jest zawsze święty podmiot, duchowa treść. W niektórych przypadkach mówi się o ikonie acheiropoietos: ikonie, która nie została wykonana ręką ludzką, ale ma bezpośrednio boskie pochodzenie. W procesie rozpoznawania i uznawania ikony ważne jest nie tyle przypisanie jej konkretnemu artyście, co określenie okresu, w którym ikona została wykonana oraz jej autentyczność.

Autor, tematyka i interpretacja ikony

Umiejętność wnikliwej interpretacji ikony jest również cechą, którą nie każdy posiada i której nie można uznać za pewnik. Symbole i przesłania zawarte w obrazie, wraz ze specyficzną historią wykonanej ikony, mają wyjątkowo wiele znaczeń. Moc ikony czuje się na innym poziomie: mówi się, że ikona patrzy na ciebie, jeszcze zanim ty na nią spojrzysz. Przedstawia niewidzialny świat poprzez widzialne dzieło i przekazuje poczucie iluzji czasu i przestrzeni: postacie nie są osadzone w realistycznych scenariuszach, a brak perspektywy pozostawia widza pogrążonego w kontemplacji. Patrzenie na ikonę nigdy się nie nudzi, ponieważ dzieło sprawia wrażenie zawsze żywego.

Różnorodność przedstawianych obrazów jest nieskończona. Tematy są różne: każda ikona ma swoją historię, która otwiera okno na świat duchowości i wiary. Dobrze znane są ikony Trójcy Świętej, ikony Świętego Oblicza czy ikony Dwunastu Wielkich Świąt, typowo bizantyjskie. Jednak wśród tej różnorodnej tematyki niewątpliwie wyróżnia się ikonografia maryjna. Słynne są ikony Matki Bożej Włodzimierskiej, Matki Bożej Kazańskiej, Theotokos ze Smoleńska. Powtarzającym się i emblematycznym tematem jest Dziewica, często przedstawiana z Dzieciątkiem.

Ikona Zwiastowania

Ikona ta jest przykładem starej ikony, pochodzącej z XIX wieku. Maryja przedstawiona jest w momencie otrzymania zapowiedzi od Anioła. Złote detale i transcendentny obraz wprowadzają widza w tajemnicę wezwania Maryi. Dzieło pochodzi z Rosji, a zastosowana technika to tempera jajowa na drewnianej desce. Jako oryginalna rosyjska ikona posiada certyfikat Ministerstwa Dziedzictwa Kulturowego Rosji.