Papież Paweł VI – jego święto obchodzimy 29 maja - Holyart.pl Blog

Papież Paweł VI – jego święto obchodzimy 29 maja

Papież Paweł VI – jego święto obchodzimy 29 maja

Papież Paweł VI był człowiekiem powściągliwym i uprzejmym, o wyrafinowanym intelekcie i o wielkiej duchowości. Stał na czele Kościoła katolickiego w okresie wielkich przemian i potrafił łączyć tradycję z duchem odnowy w sposób godny podziwu.

Pomimo, iż mogłoby wydawać się to trudne, Kościół katolicki potrafił dostosować się do współczesnego świata, nie tracąc przy tym swoich fundamentalnych wartości i zasad.

Papież Paweł VI daje nam pouczający przykład tego, jak stało się to możliwe. Był on Papieżem w latach 1963-1978 ale już wcześniej wspierał swoich poprzedników i sprawował role o kluczowym znaczeniu, zarówno na włoskiej jak i światowej scenie religijnej.

Na przestrzeni lat 1960 i 1980,  światowa rzeczywistość społeczna i polityczna uległa radykalnej zmianie. W wielu przypadkach odchodziła nie tylko od tradycyjnych społecznych wartości i konwencji, które utrwaliły się w poprzednich stuleciach, ale także oddzielała się od religii i duchowości. Przypomnijmy o proteście młodzieży, którego kulminacją były zamieszki w 1968 roku, i który doprowadził do narodzin kultur alternatywnych i świeckich. Nie można także zapomnieć o zimnej wojnie i narzuceniu komunistycznej ideologii sowieckiego marksizmu, która była bardzo antyklerykalna.

Kościół był pogrążony w problemach ogólnoświatowych i jego rola wymagała transformacji, aby nadal mógł mieć możliwość wpływania na dokonywanie zmian. Słynne zdanie wygłoszone przez Pawła VI w 1968 r., kiedy duch sprzeciwu groził całkowitą dezintegracją doktryn i dogmatów: „Czekaliśmy na wiosnę, a nadeszła burza”.

Już Jan XXIII, który poprzedzał go na tronie papieskim, próbował pośredniczyć w nieporozumieniach pomiędzy Kościołem a nową rzeczywistością, która była w opozycji. W 1962 r. ustanowił Sobór Watykański II, który podkreślił znaczenie wiary i człowieczeństwa jako niezbędnych elementów współpracy między Kościołem a światem. Kościół dzięki temu ukazał swoje zreformowane oblicze zarówno wewnętrzne, jak i w swoim podejściu do nowoczesności a także do innych wyznań religijnych.

Ale oprócz zewnętrznych nacisków, które zagrażały tysiącletniej integralności Kościoła, Paweł VI musiał również zmierzyć się z problemami wewnętrznymi, które powodowały niestabilność jego autorytetu. Z jednej strony ultratradycjonaliści, którzy wyrażali swój sprzeciw wobec jakiejkolwiek próby dialogu i modernizacji, z drugiej strony przedstawiciele duchowieństwa bliscy środowiskom socjalistycznym, którzy postulowali potrzebę kolejnych innowacji, zarzucając Papieżowi brak woli do wprowadzania zmian. Doprowadziło to do ciągłych napięć między Papieżem a Kolegium Biskupim przez cały czas trwania jego mandatu.

O ile jego poprzednik Jan XXIII, z którym łączyła Pawła relacja wzajemnego szacunku i przyjaźni, był człowiekiem otwartym na świat, ekstrawertycznym i bliskim ludziom, Paweł VI był znacznie bardziej powściągliwy i surowy.

Nie przeszkodziło mu to w wykazaniu się wielkimi umiejętnościami dyplomatycznymi i politycznymi, także dzięki doświadczeniu zdobytemu najpierw na stanowisku wysokiego urzędnika Sekretariatu Stanu, potem jako arcybiskup Mediolanu, a wreszcie jako kardynał.

Był on człowiekiem uprzejmym, bardzo ludzkim, kulturalnym i należał do włoskiej klasy wyższej, która tworzyła polityczną i kulturalną historię kraju na przełomie dwóch wieków. Człowiek pozornie nieprzystosowany do stawienia czoła poważnym społecznym i kulturalnym rewolucjom tamtych czasów, jednak dzięki swojej równowadze był w stanie przeprowadzić Kościół przez burze tamtych niespokojnych lat.

Życie przed objęciem tronu papieskigo

Paweł VI urodził się 26 września 1897 roku w Concesio, na północ od Brescii, w rodzinie Montini, która należała do wyższej klasy średniej. Na chrzcie nadano mu imię Jana Chrzciciela. Jego ojciec Giorgio był prawnikiem, który prowadził katolicką gazetę Il Cittadino di Brescia, a następnie został zastępcą we Włoskiej Partii Ludowej Don Luigiego Sturzo. Jego matka Giuditta Alghisi, należała do małej lokalnej szlachty wiejskiej.

Z powodu złego stanu zdrowia, uczęszczał jako uczeń dochodzący do szkół w kolegium „Cesare Arici” w Brescii, prowadzonym przez jezuitów. Po uzyskaniu w 1916 roku dyplomu szkoły klasycznej, wstąpił do seminarium duchownego w Brescii, znów jako student eksternistyczny.

W 1919 roku został członkiem FUCI, Włoskiej Federacji Katolickich Uniwersytetów, której został narodowym asystentem kościelnym w 1925 roku.

Święcenia kapłańskie przyjął 29 maja 1920 roku, w katedrze w Brescii.

Studiował na uniwersytecie w Mediolanie, uzyskując doktorat z prawa kanonicznego, a następnie w Rzymie uczęszczał na prawo cywilne, prawo kanoniczne, literaturę i filozofię. Uczęszczał także na kursy Papieskiej Akademii Kościelnej, a przez to, podczas trwania pontyfikatu Piusa XI, rozpoczął współpracę z Watykańskim Sekretariatem Stanu, organem odpowiedzialnym za koordynację różnych urzędów Stolicy Apostolskiej oraz stosunki z państwami i organizacjami międzynarodowymi.

W 1923 roku został wysłany na rok czasu jako pracownik nuncjatury apostolskiej w Warszawie, gdzie musiał mierzyć się z lokalnym nacjonalizmem, który z niechęcią odnosił się do cudzoziemców.

Po powrocie do Włoch uzyskał trzy stopnie naukowe i objął rolę narodowego asystenta kościelnego FUCI, które osiem lat później porzucił, nie tolerując ciągłego oporu jezuitów i innych przedstawicieli Kościoła wobec trudnego współistnienia Kościoła z faszyzmem i przemianami  kulturowymi i społecznymi trwającymi w tamtym okresie.

W 1937 Montini został mianowany zastępcą Sekretariatu Stanu i jako pełniący tą właśnie rolę, napisał komunikat radiowy mający zapobiec wybuchowi wojny, który został odczytany 24 sierpnia 1939 roku przez wybranego w międzyczasie papieża Piusa XII.

W czasie wojny pracował w watykańskim biurze informacyjnym. Uczestniczył także w tajnych operacjach ukrywania i ratowania tysięcy rzymskich Żydów.

W 1944 objął urząd Pro-sekretarza Stanu i kontynuował współpracę z papieżem Piusem XII, zwłaszcza w kwestii obrony świata katolickiego przed rozprzestrzenianiem się idei marksistowskich.

1 listopada 1954 został mianowany arcybiskupem Mediolanu. Jako arcybiskup wykazywał zainteresowanie kwestią warunków i kondycji klasy robotniczej i współpracował ze związkami i stowarzyszeniami, aby je poprawić. Rozpoczą również budowę dziesiątki nowych kościołów. Okazał się również otwarty i chętny do dialogu ze schizmatykami, protestantami, anglikanami, muzułmanami, ateistami, zyskując sobie tym samym opinię postępowego.

28 października 1958 r. na tron ​​papieski wstąpił Angelo Giuseppe Roncalli, papież Jan XXIII, wielki przyjaciel przyszłego Pawła VI, któremu to nadał imię Kardynała. W nowej roli podróżował po świecie jako przedstawiciel Papieża i był członkiem komisji przygotowawczej Soboru Watykańskiego II.

Papież od 1963 do 1978 roku

Po śmierci Papieża Jana XXIII, Giovanni Battista Montini został wybrany na Papieża 21 czerwca 1963 r. i przyją imię Paweł VI.

Paweł VI potrafił wspierać modernizację Kościoła, nie tracąc z oczu kwestii ochrony wiary i pierszeństwa ochrony praw człowieka, a przede wszystkim obrony życia.

Był pierwszym papieżem, który podróżował samolotem, co pozwoliło mu odwiedzać odległe kraje, utrzymując stosunki z mężami stanu i przywódcami religijnymi. W szczególności przy okazji swojej pierwszej podróży do Ziemi Świętej w styczniu 1964 r. złączył się w symbolicznym uścisku z prawosławnym patriarchą Konstantynopola Atenagorasa I. Gest ten doprowadził do zbliżenia między dwoma kościołami i do sformułowania Wspólnej Deklaracji Katolicko- Prawosławnej z 1965 r.

Był także pierwszym papieżem w historii, który odwiedził siedzibę ONZ, gdzie 4 października 1965 r. wygłosił serdeczny apel o pokój, transmitowany na cały świat. Było to w trakcie trwania Zimnej Wojny, gdy świat był podzielony na pół przez Pakt Atlantycki (USA i kraje proamerykańskie) oraz Układ Warszawski (państwa satelitarne Związku Radzieckiego).

Tak powiedział Papież, zwracając się do obecnych przedstawicieli państw i całego świata: „Sankcjonujecie podstawową zasadę, że stosunki między narodami muszą być regulowane kierując się rozumem, sprawiedliwością, prawem, negocjacjami, a nie siłą, nie przemocą, nie wojną ani strachem czy też oszutwem ”.

W 1967 ustanowił także Światowy Dzień Pokoju, który po raz pierwszy obchodzono 1 stycznia 1968 roku.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, Paweł VI kontynuował dzieło swojego poprzednika Jana XXIII, uczestnicząc w pracach Soboru Watykańskiego II, który zakończył się w 1965 r. Najistotniejszymi punktami tego Soboru były:

  • lepsze zrozumienie Kościoła katolickiego;
  • reformy Kościoła;
  • postęp w jednoczeniu chrześcijaństwa;
  • dialog ze światem

W szczególności reforma liturgiczna zapoczątkowana już przez Piusa XII (1939-1958) została wdrożona z kolejnymi innowacjami. Już od czasów Piusa XII przyzwolono na używanie języków ojczystych podczas chrztów, pogrzebów i innych wydarzeń. Po Soborze Watykańskim, w 1969 roku, pomimo, iż Mszał nie uległ szczególnym zmianom, „nowa msza” w języku narodowym została zatwierdzona przez Pawła VI.

Ponadto Sacrosanctum Concilium nakazywał księdzu odprawianie mszy w pozycji skierowanej do wiernych (versus populum), a nie na wschód (ad Deum).

Dopuszczono również wprowadzenie muzyki folklorystycznej i współczesnej do celebracji liturgicznych, co do tej pory było stanowczo odrzucane.

W 1966 r. Paweł VI zniósł spis ksiąg zakazanych, utrzymywany przez ponad czterysta lat i wspierany przez najbardziej konserwatywne duchowieństwo.

Zrewolucjonizował także wybory papieskie, ustalając maksymalny wiek uczestnictwa w konklawe na 80 lat i ograniczając ostentacyjną charakter tej okazji. Paweł VI usunął wiele ornamentów, które od wieków wyróżniały papiestwo i znacząco zmodyfikował papieską ceremonię koronacyjną.

Z drugiej jednak strony, w encyklice Sacerdotalis Caelibatus z 24 czerwca 1967 r.,  podtrzymał to, co ustalił Sobór Trydencki w sprawie celibatu kapłańskiego, a także poparł tradycjonalistyczne stanowisko w sprawie antykoncepcji, potwierdzając w encyklice Humanae vitae z 25 lipca 1968 r. to co zostało już zadeklarowane przez papieża Piusa XI, a mianowicie, że stosowanie przez katolickich małżonków środków antykoncepcyjnych o charakterze chemicznym lub sztucznym było wykroczeniem.

Zasługą Pawła VI było również przyznanie tytułu Doktora Kościoła św. Teresie z Avila, 27 września 1970 r. listem apostolskim Multiformis sapientia Dei oraz św. Katarzynie ze Sieny, 4 października 1970 r. listem apostolskim Mirabilis in Ecclesia Deus. Były to pierwsze kobiety, które uzyskały ten tytuł.

Święta Katarzyna ze Sieny

Czytaj także:

Święta Katarzyna ze Sieny: patronka Włoch
Święta Katarzyna ze Sieny, z kobiety wywodzącej się z ludu, stała się doradcą papieży i książąt…

Kiedy obchodzony jest dzień św. Pawła VI

To papież Jan Paweł II rozpoczął proces beatyfikacyjny Pawła VI. Papieżowi przypisano bowiem dwa cuda, jeden związany z uzdrowieniem dziecka, które powinno urodzić się z problemami fizycznymi, drugi, również związany z dzieckiem urodzonym podczas bardzo trudnego i wydawałoby się skazanego na niepowodzenie porodu.

Paweł VI został beatyfikowany 19 października 2014 r. przez papieża Franciszka. Również papież Franciszek 25 stycznia 2019 r. ustanowił wspomnienie liturgiczne św. Pawła VI w dniu 29 maja, w dniu jego święceń kapłańskich.

Encykliki papieskie

Wśród różnych encyklik napisanych przez Pawła VI, oprócz tych, o których już wspomnieliśmy, dwie poświęcone są Matce Bożej. Jest to encyklika Mense Maio z 29 kwietnia 1965 r., która wzywa do modlitwy do Matki Bożej o szczęśliwy wynik Soboru Watykańskiego i o pokój na świecie, oraz encyklika Christi Matri z 15 września 1966 r., która jest zaproszeniem wiernych do skierowania swoich modlitw do Matki Bożej aby zapewnić pokój na świecie. Oddanie Matce Chrystusa i jej naśladowanie były fundamentalne dla Pawła VI, który doszedł do przekonania, że ​​relacja Maryi z Kościołem jest integralną i zasadniczą częścią Boskiego planu.

Adhortacja apostolska Signum Magnum z 13 maja 1967 pogłębia tę relację i podkreśla rolę Maryi jako Matki nie tylko Jezusa ale również chrześcijan wszystkich czasów.

Od Ewy do Maryi

Czytaj także:

Od Ewy do Maryi: postać Matki w Biblii
Matka, filar każdej rodziny, bijące serce domu i źródło życia dla bliskich, którzy się wokół niej znajdują…

Oto wszystkie encykliki opublikowane przez papieża Pawła VI:

Ecclesiam Suam  – 6 sierpnia 1964 r.
Papieski Manifest Papieża Pawła VI, skupiający się na Kościele katolickim i jego gotowości do wypełniania swojej misji.

Mense Maio – 29 kwietnia 1965 r.
Zaproszenie do odprawiania nabożeństwa maryjnego w maju, w intencji pomyślnego wyniku Soboru Watykańskiego i w intencji pokoju na świecie.

Jak modlić się o łaskę w Miesiącu Maryjnym

Czytaj także:

Jak modlić się o łaskę w Miesiącu Maryjnym
Maj, miesiąc miłości, zawsze był poświęcony Maryi Pannie. Dowiedzmy się, jak modlić się o jej łaskę w tym szczególnym miesiącu.

Mysterium fidei – 3 września 1965.
Koncentruje się na doktrynie i kulcie Eucharystii.

Christi Matri – 15 września 1966.
Zaproszenie chrześcijan, aby w październiku zwracali się do Maryji o pokój na świecie.

Populorum progressio (Rozwój narodów) – 26 marca 1967 r.
Poświęcony współpracy między narodami i problemom krajów rozwijających się. Papież potępił pogłębianie się różnic ekonomicznych między krajami bogatymi i biednymi, neokolonializm, kapitalizm i marksistowski kolektywizm. Zaproponował również stworzenie światowego funduszu pomocy dla krajów rozwijających się.

Sacerdotalis Caelibatus (celibat kapłański) – 24 czerwca 1967
W tej encyklice papież Paweł VI broni tradycji Kościoła łacińskiego dotyczącej celibatu dla księży.

Humanae Vitae – 25 lipca 1968 r.
Ostatnia encyklika napisana przez papieża Pawła VI definiuje doktrynę o małżeństwie i potwierdza prokreacyjny cel aktu małżeńskiego, odrzucając stosowanie antykoncepcji przez małżonków.