Grób św. Piotra w Rzymie zawsze był uważany za jedno z najświętszych miejsc chrześcijaństwa. Poznajmy jego fascynującą historię.
Szymon, znany jako Piotr, z woli samego Jezusa był przywódcą dwunastu apostołów, którego wyznaczył na głowę i założyciela Kościoła. Głoszenie Głosił Słowo Boże wędrując przez wiele krajów, aż dotarł do Rzymu czasów cesarza Nerona, gdzie poniósł śmierć męczeńską i gdzie został pochowany.
Grób św. Piotra od samego początku był przedmiotem wielkiego kultu pierwszych chrześcijan. Obecność w Rzymie szczątków tak ważnego apostoła zawsze była źródłem wielkiej dumy i żarliwości ze strony wiernych. To samo dotyczyło szczątków św. Pawła, który był od początku związany ze św. Piotrem, a nawet dzieli z nim swoje święto e ten sam dzień, 29 czerwca. Fascynująca jest analiza tego, jak dwaj mężczyźni tak różniący się historią i powołaniem są połączeni w sercach i w duchowości chrześcijan, jako bastiony wiary i symbole samego Kościoła katolickiego.
Jeśli chodzi o grób św. Piotra, z czasem stał się on duchowym punktem odniesienia dla chrześcijan na całym świecie, porównywalnym z Bazyliką Grobu Świętego w Jerozolimie, gdzie zmarł i został pochowany Jezus.
Odwiedzający bazylikę watykańską w dzisiejszych czasach, mogą podziwiać imponujący Baldachim św. Piotra, jeden z najbardziej zdumiewających zabytków sztuki barokowej, który wznosi się nad grobem świętego, oraz ołtarz główny wzniesiony przez Klemensa VIII, nad którym wznosi się majestatyczna kopuła Michała Anioła. Ale nie zawsze tak było.
Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie
Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie jest duchowym punktem odniesienia dla chrześcijan z całego świata jak i innych wyznań wiary. Poznajmy jej historię i tajemnice.
Wykopaliska archeologiczne
Pierwotnie szczątki świętego zostały złożone w grobowcu wykopanym w ziemi, niedaleko miejsca jego męczeństwa: cyrku Nerona, wystawnych ogrodów w których cesarz zadawał chrześcijanom niewyobrażalne tortury. Jeśli początkowo grób świętego był oznaczony prostą wotywną aediculą, tak zwanym Trofeum Gajusza, wkrótce został uhonorowany, najpierw budową wokół niego pomnika na polecenie cesarza Konstantyna, trzymetrowego równoległościanu z marmuru i porfiru; następnie w 320 r., imponującą bazyliką, która miała otaczać cenne szczątki jak szkatuła, zaprojektowaną tak, aby grób św. Piotra pokrywał się z ołtarzem głównym.
Na przestrzeni wieków, wraz z panowaniem kolejnych cesarzy i papieży, grób św. Piotra stawał się częścią coraz bardziej wystawnych ołtarzy, które dopiero wykopaliska archeologiczne, odkrywane warstwa po warstwie w połowie XIX wieku ujawniły. Po pomniku zamówionym przez Konstantyna, pojawił się pomnik Grzegorza Wielkiego, który z kolei został zamknięty w ołtarzu zamówionym przez Kallistusa II. Ten, który do dziś widzimy pod kopułą Michała Anioła, pochodzi z 1594 roku i został zbudowany na polecenie Klemensa VIII, ale w międzyczasie cała bazylika została zburzona i odbudowana na polecenie papieża Juliusza II. W ten sposób narodziła się Bazylika Świętego Piotra, którą wszyscy znamy i podziwiamy.
Najbardziej interesującą kwestią jest fakt zachowania przez grób św. Piotra centralnego miejsca we wszystkich tych architektonicznych przewrotach i zmianach.
Wykopaliska archeologiczne, które doprowadziły do odkrycia ewolucji grobu św. Piotra, rozpoczęły się w 1939 roku, po przypadkowym zawaleniu, które ujawniło starożytną rzymską komorę grobową pod podłogą groty obok ołtarza św. Ówczesny papież Pius XII był świadomy, że starożytny dokument przechowywany w Bibliotece Watykańskiej, Księga Papieży, opisywał miejsce pochówku św. Piotra i zlecił przeprowadzenie wykopalisk w wielkiej tajemnicy. Wydobyły one na światło dzienne wiele pogańskich grobowców, posągów i wreszcie grobowiec ozdobiony chrześcijańskimi wizerunkami. Kontynuując odkrywanie przeszłości, archeolodzy znaleźli wspomniane ołtarze i wreszcie pomalowaną na czerwono ścianę, na której wzniesiono aediculę pogrzebową, Trofeum Gajusza.
Kontrowersje wokół grobu św. Piotra
Początkowo badacze nie mieli pewności, że jest to grób św. Nie było znaku po jego imieniu i nie znaleziono żadnych szczątków.
Później Marghericie Guarducci, epigrafowi i archeologowi, udało rozszyfrować się pozornie niezrozumiałe graffiti na ścianie, o którą opierała się prymitywna aedicula wzniesiona jako pomnik pogrzebowy. W ten sposób odkryła, że imię św. Piotra stale powracało w tych napisach, a w szczególności rozpoznała dwa napisy: „Blisko Piotra” i „Piotr jest tutaj”. Badając sprawę, dowiedziała się, że robotnicy znaleźli wcześniej loculus wykuty w ścianie i wyłożony marmurem, z którego usunięto ludzkie kości. Były to, jak potwierdziły późniejsze analizy, właśnie relikwie św. Piotra, przeniesione wolą Konstantyna z grobowca wykopanego w ziemi w to bardziej odpowiednie miejsce.
Chociaż Watykan opublikował wyniki badań Guarducci w 1965 roku, gorzkie kontrowersje nadal dzieliły duchownych i naukowców na temat szczątków św. Piotra, do tego stopnia, że kości zostały w pewnym momencie usunięte z grobowca w Muro dei Graffiti. Dopiero 5 grudnia 2013 roku papież Franciszek nakazał umieścić je z powrotem na należnym im miejscu. Decyzję tę podją po dokładnej rewizji dokonanej przez papieża Benedykta XVI, który potwierdził to, co odkryła Margherita Guarducci. To naprawdę był grób świętego Piotra.