Obrządek ambrozjański i obrządek rzymski: przyjrzyjmy się różnicom

Obrządek ambrozjański i rzymski. Czym się różnią? Jak to możliwe, że w Kościele katolickim istnieją różne obrządki? Odkryjmy razem dwa sposoby praktykowania wiary, które będąc do siebie bardzo podobne jednak różnią się od siebie.

Co rozumiemy przez obrządek ambrozjański i obrządek rzymski?

Na ziemiach na których niegdyś rozciągało się Zachodnie Cesarstwo Rzymskie, od czasów starożytnych rozprzestrzeniał się tak zwany Kościół łaciński. Oprócz Kościoła łacińskiego istnieje również Kościół wschodni, który z kolei dzieli się na różne tradycje rytualne: bizantyjską, aleksandryjską lub koptyjską, syryjską, ormiańską, maronicką, chaldejską.

Również Kościół łaciński rozwijał się z biegiem czasu w różnych kierunkach, przystosowując się do terytoriów które opanowywał, dostosowując się do kultury, tradycji i różnic między poszczególnymi narodami. W ten właśnie sposób ukształtowały się różne sposoby celebrowania wiary w Chrystusa.
Wiele różnych rytuałów zostało z czasem wchłoniętych przez inne, bardziej dominujące, i nie są już praktykowane. Pomyślmy na przykład o rycie gallikańskim rozpowszechnionym we Francji lub o patriarchacie praktykowanym niegdyś przez patriarchatów Akwilei, Grado i Wenecji.

Dzisiejszy Kościół łaciński, czyli ryt łaciński, oficjalnie wyróżnia się trzema różnymi obrządkami: ryt rzymski, najbardziej rozpowszechniony i praktykowany; ryt ambrozjański, typowy dla Kościoła mediolańskiego i jego okolic; ryt latynosko-mozarabski, rozpowszechniony w niektórych regionach Hiszpanii. Istnieją również obrządki mniej popularne, związane z poszczególnymi miastami lub praktykami określonych zakonów, jak np. ryt kartuzów.

Obrządek rzymski, jest najbardziej praktykowanym i przestrzeganym przez katolików obrządkiem.

W tym artykule chcielibyśmy się skupić również na rycie ambrozjańskim i na jego różnicach w porównaniu do rytu rzymskiego. Ryt ambrozjański zdołał się zachować, podczas gdy wszystkie inne pomniejsze obrządki zostały wyeliminowane. Sobór Trydencki (1545-1563) uznał jego pełną prawomocność, przede wszystkim dzięki wstawiennictwu San Carlo Borromeo, który był jednym z głównych zwolenników soboru, a także dzięki biskupowi Mediolanu.

Ten szczególny obrządek prawdopodobnie pochodzi z mandatu Świętego Ambrożego, który był biskupem Mediolanu od 374 roku aż do śmierci w 397 roku i który później został patronem tego miasta. Dziedzictwo, które pozostawił Ambroży w archidiecezji Mediolanu, było tak wielkie, że jego następca został zdefiniowany przez ówczesnego papieża Grzegorza Wielkiego jako „wikariusz” św. Ambrożego, co wcześniej było zarezerwowane tylko dla biskupa Rzymu. Nawet dzisiaj obrządek ambrozjański uznaje arcybiskupa Mediolanu za jego głowę.

Kup:

Święty Ambroży z ulem drewno kolorowe Val Gardena

Figura z drewna klonowego wykonana i …

Obrządek ambrozjański rozprzestrzenił się na archidiecezję mediolańską oraz na obszary miejskie i wiejskie, które należały do ​​niej w starożytności.

Pod koniec VI wieku papież Grzegorz I próbował znieść wszystkie pomniejsze obrządki, ujednolicić ówczesny Kościół w jednym, prawowitym rycie rzymskim. Ale nie udało mu się wyeliminować obrządku ambrozjańskiego. Ryt ambrozjański jest silnie związany z postacią Chrystusa i ma cechy wspólne z liturgiami wschodnimi.

Odkryjmy razem różnice między obrządkiem rzymskim a obrządkiem ambrozjańskim.

Różnice pomiędzy obrządkiem rzymskim i ambrozjańskim

Różnice między obrządkiem rzymskim a obrządkiem ambrozjańskim możemy znaleźć przede wszystkim w kalendarzu ambrozjańskim, ze szczególnym odniesieniem do okresu Wielkiego Postu, w mszale ambrozjańskim, w czytaniach ambrozjańskich. Pomiędzy dwoma obrządkami istnieją również różnice związane z szatami liturgicznymi i sutannami, które mają inne kolory i dodatki.

Kup:

Paramenty, Szaty liturgiczne, Bielizna kielichowa, Nakrycia

Paramenty liturgiczne: ornaty, stuły, pluwiały czyli kapy, …

Wszystkie różnice spróbowaliśmy podsumować poniżej:

• Eucharystia: obrządek ambrozjański jest bardzo skupiony na postaci Chrystusa i z tego też względu Eucharystia ambrozjańska jest szczególnie uroczysta. Można również zauważyć wpływ na Eucharystię modlitw orientalnych, bardzo cenionych przez Świętego Ambrożego.
• Modlitwy liturgiczne: modlitwy odmawiane podczas liturgii ambrozjańskiej są inne niż w obrządku rzymskim.
• Kalendarz adwentowy: Kalendarz ambrozjański obejmuje sześć tygodni Adwentu zamiast czterech ustanowionych w mszale rzymskim. Obchód VI niedzieli Adwentu, zwane jest również świętem Boskiego Macierzyństwa Maryi. Od tego dnia czas liturgiczny nazwa się de expectato, co można przetłumaczyć jako „w oczekiwaniu”. Adwent kończy się uroczystą mszą, która rozpoczyna obchody Narodzenia Pańskiego.
• Wielki Tydzień: wyznawcy obrządku ambrozjańskiego definiują Wielki Tydzień Hebdomada Authentica (Autentyczny Tydzień) ze względu na jego znaczenie historyczne i religijne.
• Czytania liturgiczne: kapłan błogosławi czytających przed każdym czytaniem fragmentów Biblii.
• Gest pokoju: wymiana gestu pokoju następuje przed Offertorium (ofiarowanie darów) a nie przed Komunią, jak w mszale rzymskim.
• Kadzenie: w momencie homilii arcybiskup siedzący na krześle z mitrą i pastorałem jest okadzany.
• Agnus Dei-Kyrie eleison: w rycie ambrozjańskim brakuje Agnus Dei, a inwokację Kyrie eleison powtarza się trzykrotnie, ale bez formuły Christe eleison.
• Świąteczna sobota: zgodnie z obrządkiem ambrozjańskim sobota nie jest dniem powszednim, ale świętem jak u Żydów.
• Sutanna: kolor używany do celebrowania Najświętszego Sakramentu jest czerwony, a nie biały, jak w rycie rzymskim. Kolor różowy nie jest używany, podobnie jak fioletowy, zastąpiony przez kolor morello, który jest ciemniejszy niż klasyczny kolor fioletowy. Kolor czarny może być używany w okresie Wielkiego Postu. Alba zarówno na rękawach jak i na dole może mieć aplikacje w kolorze dnia, typowy dla strojów orientalnych. Na albę zakładany jest humerał. Na ornat lub dalmatynkę niektórzy księża nakładają cappino (pasek tkaniny w kolorze dnia nakładany na szyję i barki). Sutanna, która w obrządku rzymskim zapinana jest do końca, w obrządku ambrozjańskim zamykana jest tylko na 5 guzików u góry i zatrzymywana czarnym paskiem.
• Krzyż procesyjny: podczas gdy w rycie rzymskim krzyż procesyjny noszony jest z krucyfiksem skierowanym do przodu, w stronę wiernych, w obrządku ambrozjańskim obrócony w stronę kapłana.
  

  Kup:

  Krzyże ołtarzowo-procesyjne i podstawy do krzyży

  Krzyże ołtarzowo-procesyjne i podstawy pod …

Wielki Post ambrozjański

Aby zrozumieć różnicę między obrządkiem ambrozjańskim a obrządkiem rzymskim, musimy zwrócić szczególną na obchody Wielkiego Postu w obrządku ambrozjańskim. W rycie ambrozjańskim Wielki Post mocno nawiązuje do starożytnej tradycji chrześcijańskiej według której w okresie Wielkiego Postu chrzest był sakramentem szczególnie w tym okresie sprawowanym.

Ci, którzy chcieli nawrócić się na wiarę katolicką, przygotowywali się do tego właśnie podczas Wielkiego Postu, aby następnie otrzymać sakrament pod koniec tego okresu.

Wielki Post ambrozjański nie obejmuje Środy Popielcowej i kończy się w Wielki Czwartek.

Niedziele Wielkiego Postu mają swoje nazwy, które pochodzą od czytań Ewangelii Jana: Samarytanki, Abrahama, niewidomego od urodzenia, Łazarza. W piątki Wielkiego Postu nie celebruje się Mszy Świętej.

W dni powszednie liturgia Słowa ma „strukturę trójskładnikową”: każde czytanie Ewangelii poprzedzone jest dwoma czytaniami zaczerpniętymi ze Starego Testamentu.

Czytania pierwszych czterech tygodni poświęcone są tematowi chrztu, natomiast tydzień piąty poświęcony jest Męce Pańskiej i jego obchody charakteryzują się wielką surowością.

Kup:

Chrzest

Chrzest: stworzyliśmy kategorię całkowicie poświęconą temu ważnemu wydarzeniu.

Niedziela przed Wielkanocą inauguruje Wielki Tydzień, podczas którego czytania poświęcone są Hiobowi i Tobiaszowi, sprawiedliwym, cierpiącym ludziom Starego Testamentu, oraz zdradzie Judasza.

Znaczenie „aliturgicznych” piątków

Podczas Wielkiego Postu w piątek nie odprawia się Mszy Świętej i nie odprawia się Eucharystii na znak szacunku dla Męki Pańskiej i pokuty. Brak komunii eucharystycznej daje poczucie pustki i straty spowodowanej śmiercią Jezusa na krzyżu. Piątki te są określane jako „aliturgiczne”. W kościołach, w których przestrzega się obrządku ambrozjańskiego, na głównym ołtarzu, umieszczany jest duży drewniany krzyż, symbol żałoby i straty.

Soboty i przygotowanie katechumenów

W liturgii sobót Wielkiego Postu, które były uznawane za święta, w średniowieczu odbywały się „scrutinii”, uroczystości, podczas których przygotowujący się do chrztu przechodzili sprawdzian drogi wiary. Dziś wielkopostne soboty charakteryzują się czytaniami poświęconymi chrztowi świętemu. Ostatnia sobota Wielkiego Postu nadal jest nazywana in traditione symboli, gdyż w starożytności był to dzień, w którym Wiarę przekazywano katechumenom.

Ślub w obrządku ambrozjańskim i rzymskim

Sakrament małżeństwa nie różni się w obrządku ambrozjańskim i w obrządku rzymskim pod względem organizacji. Ceremonia wykazuje jednak pewne różnice.

Książeczka na mszę zaślubin w obrządku ambrozjańskim nie zawiera dwóch czytań a tylko jedno. Po błogosławieństwie małżonków zaprasza się rodziców lub świadków do wykonania zasłony lub do przykrycia pana młodego i panny młodej chustą.

Kup:

Ślub

Kategoria z artykułami powiązanymi z sakramentem Ślubu.

Muzyka i śpiew są bardzo ważne dla wyznawców obrządku ambrozjańskiego. Podczas ślubu muzyka podkreśla najistotniejsze momenty takie jak wejście małżonków do kościoła,  ich marsz do ołtarza, Offertorium, Komunia Eucharystyczna i podpisanie rejestru.